WAPENBRIEF EN WAPENSCHILD
Iedereen heeft het recht om zijn wapenschilden te bezitten, ongeacht zijn sociale of gezinssituatie. De wetenschap van de heraldiek bestaat uit de kennis van de regels van het wapen.
Heraldiek is een bewegwijzering kunst voordat het een decoratieve kunst is. Dit betekent niets tegen artistieke expressie, integendeel, maar de heraldische kunstenaar moet ten dienste staan van de bewegwijzering en vermijden te proberen er "lichtzinnig uit te zien". Zo is een rudimentair wapen maar het respecteren van de regels beter in heraldiek dan een aangenaam wapen dat ze niet respecteert. Ze moeten in alle gevallen compliant zijn en met kunst worden uitgevoerd, beide kwaliteiten zijn vereist.
Het komt zeker zelden voor dat sommige oude wapenschilden niet aan een of andere specifieke regel voldoen, maar dit moet naar behoren en historisch worden bepaald. Dit zijn oude wapens en veelal beruchte uitzonderingen zoals bijvoorbeeld het wapen van het Koninkrijk Jeruzalem. Deze wapenschilden zouden "enquerre" zijn, dat wil zeggen dat het gepast is om te informeren naar de reden en de omstandigheden van de zaak.
Het schild, de basis van het wapen
De basis van het wapen bevindt zich ter hoogte van de ecu (het centrale schild dat in bepaalde verplichte gevallen een ruit kan zijn). Het schild is dus het hart van het wapenschild, het is erdoorheen dat het wapen schijnt.
De relatie tussen wapenbrief en wapenschild.
Het wapenbrief is de geschreven, tekstuele versie (vroeger werd het "gezegd": de herauten riepen het wapen). Deze fraseringsversie is een belangrijk onderdeel van de discipline. Zij is het die de Wet maakt. Het wapenbrief, letterlijke uitdrukking van het wapen, moet onbetwistbaar en perfect zijn en dit zal het ontwerp bepalen. Het wapenbrief, de verbale uitdrukking van het blazoen, is hiërarchisch superieur aan het weergegeven beeld. Als dit klopt in termen van heraldische legaliteit, is het duidelijk dat het door het ontwerp is dat men zijn wapen zal realiseren, omdat de heraldische beschrijving een visuele kwestie is en het resultaat bedoeld is om gezien te worden. Het object is de afbeelding van het wapen (het wapenschild), dat wordt beheerst door de zinnen van het wapenbrief.
Dit is om de fraseringsdefinitie te controleren, natuurlijk met geïllustreerde, geschilderde of getekende versies, want als deze wapenbrief eenmaal is geregistreerd, zal elke grafische kunstwerk weergave eraan moeten blijven.
Een bewegwijzering kunst
Heraldiek is inderdaad de kunst om op te vallen. De kunst om op het eerste gezicht te verschijnen, indruk te maken, op te komen, te stralen, van afstand en snel zou ik zeggen. Het is daarom visuele herkenning die het doelwit is, en door de eeuwen heen, met name oorlogen, die in de oude tijden erg belangrijk waren, is de effectiviteit en de noodzaak van deze oorspronkelijke bewegwijzering bewezen door bepaalde zeer effectieve basisprincipes bij hun toepassing. De zichtbaarheid van het wapenschild betekende dat de soldaten die het droegen zichzelf herkenden in de strijd, dat levens werden gespaard of dat overwinningen werden behaald. Een van de fundamentele en bijzonder zekere visuele principes in termen van bewegwijzering is het contrast tussen een kleur en een metaal. Dit is hoe in heraldiek twee metalen elkaar nooit raken en twee kleuren elkaar ook nooit. Een metaal tegen een kleur of een kleur tegen een metaal zal veel beter opvallen dan twee naast elkaar geplaatste kleuren, hoe verschillend ze ook zijn, of twee metalen tegen elkaar.
Een van de eerste regels is daarom nooit een kleur op of tegen een kleur te plaatsen, noch een metaal op of tegen een metaal. Er is een systematische afwisseling tussen metalen en kleur. Natuurlijk zijn er, zoals bij elke regel, uitzonderingen die de zaken kunnen compliceren ...
Ik noem het concept van bewegwijzering : om van afstand en snel te worden gezien. Wist u dat veel verkeersborden zijn ontworpen volgens de principes van heraldiek waarvan door de eeuwen heen is bewezen dat ze ... van afstand en snel te zien zijn ?
De heraldische taal
In de taal van het wapenschild betekent "links" rechts en "rechts" ... links. En het is volkomen logisch : je draagt het schild (het wapen) voor je. Visueel is daarom de rechterkant van degene die het schild vasthoudt de linkerkant van degene die ernaar kijkt. En aangezien het wapenschild toebehoort aan de drager van het schild, komt zijn standpunt tot uiting in het wapen.
De taal van de heraldiek wordt gerespecteerd in zijn betekenis, in zijn syntaxis, maar ook in zijn idioom dat verschilt van klassieke taal. "Sabel" is bij voorbeeld specifiek afgeleid van een oosterse variant van zwarte sable. "Sabel" betekent dus "zwart". "Sinopel" is afgeleid van de naam van een oase in het Midden-Oosten waarnaar een stad is vernoemd. Wie oase zegt, denkt vegetatie midden in de woestijn. "Sinople" betekent daarom "groen" in heraldische taal.
“Van keel” zou komen van het bloed dat uit de monden van woeste dieren druppelt ... of van het perzische woord "gul" wat "rood" betekent. Misschien allebei tegelijk. Dus wordt rood "keel" genoemd.
Veel historici specificeren dat de beroemde "Franse lelie" oorspronkelijk niet de bloem van een lelie is, maar de punt van een Gallische lans die diende als de scepter van de eerste koningen van Frankrijk : "flor de loys" omdat de koning Ludovicus Florus het zaaide op zijn schild en gordijnen bloemrijke ...
Dergelijke termen zijn overvloedig aanwezig in de taal van de herauten.
De taal van de heraldiek is erg mooi en bepaalde wapenschilden zijn prachtige gedichten. Zoals ik hierboven al schreef, moet men niet alleen naar het wapen kijken, men moet het ook lezen. En de heraut moet weten hoe hij het moet schrijven.
Het respect voor de cijfers van heraldiek.
In de wapenkunde heeft de dolfijn schubben, kruipt de leeuw rechtop, is de spits ruit een langwerpige rhombus, heeft de merlet geen snavel of poot… Deze kan niet overtreden worden.
Elk personen, dieren of voorwerpen moet van een bepaald kleur (rood-keel, azuur-blauw, sinopel-groen, sabel-zwart) of van een bepaald metaal (goud of zilver) zijn. Ook hier is het onmogelijk om ervan af te wijken ... behalve door vooringenomenheid: het "van zijn/haar natuurlijke kleur" attribuut laat toe deze verplichting te omzeilen. Het misbruik ervan heeft echter het ergste effect.
Er zijn veel boeken over dit onderwerp, deze tekst is slechts een overzicht van enkele aspecten van het vakgebied.
Ten slotte moet de keuze van het wapen in overeenstemming zijn met serieuze rechtvaardigingen (waaronder humor een rol kan spelen !). Men kunt geen wapenschild usurperen, men zult nooit een ander wapen mogen kopiëren alleen maar omdat men het leuk vindt of omdat het voorkeur was vroeger dan de registratie van de eigenaar, en er kunnen geen twee identieke wapenschilden zijn. Vandaar het belang om te registreren en open te staan voor bezwaren. Een rechtsbeginsel is dat het aan degene is die een eisch indient om te bewijzen dat deze gegrond is. Het is moeilijk om dit of dat wapenschild te eigendomsvorderen omdat je een huis zou hebben gekocht dat het als frontispice draagt... tenzij je een familieoorsprong die je aangaat kunt rechtvaardigen ....
Het is de kennis en het respect voor de regels van de heraldiek die de creatie en het bezit van de mooiste wapenschilden mogelijk maken. Ze zijn op een bewegwijzering, historische, ethische en esthetische manier gerechtvaardigd. Heraldiek is een kunst op zich en maakt integraal deel uit van ons cultureel erfgoed.